Hacker အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

၁။ (က) Hacker ဆိုသည္မွာ

Hacker ဆိုသည္မွာ Computer System မ်ား၊ Electronic နည္းပညာရပ္မ်ားကို ကၽြမ္းက်င္ တတ္ေျမာက္ၿပီး၊ ထိုနည္းပညာရပ္မ်ားကို အသံုးခ်ကာ Computer Security ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ Program မ်ား၊ Application မ်ားကို ေရးသားသူသာ ျဖစ္သည္ဟူ၍ Hacker Community မွ ယူဆထားၿပီး၊ နည္းပညာရပ္မ်ားကို မသမာေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ အသံုးခ်ေလ့ရွိသူမ်ားကိုမူ Crac...ker ဟူ၍သာ သတ္မွတ္ေလ့ရွိသည္။

အၾကမ္းအားျဖင့္မူ White Hat Black Hat ႏွင့္ Grey Hat ဟု ခြဲျခားႏိုင္သည္။ ထို White Hat Black Hat စေသာ အသံုးအႏႈံးမ်ားမွာလည္း ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ ဦးထုပ္အျဖဴေဆာင္းေသာသူသည္ ဇာတ္လုိက္ (လူေကာင္း)၊ ဦးထုပ္အနက္ေဆာင္းေသာသူသည္ လူၾကမ္း (လူမိုက္) စသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ကင္ပြန္းတပ္ၾကျခင္းသာ ျဖစ္သည္။

White Hat
White Hat မ်ားသည္ ၄င္းတို႔၏ နည္းပညာဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္မႈမ်ားကို မသမာသည့္လုပ္ရပ္မ်ားတြင္ အသံုးခ်ျခင္း မရွိဘဲ Black Hat မ်ား၏ ေႏွာက္ယွက္ျခင္း ခံရေသာသူမ်ားအား ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေလ့ရွိသူမ်ားဟုဆိုႏိုင္သည္။

Black Hat
Black Hat မ်ားမွာမူ ၄င္းတို႔၏ ကၽြမ္းက်င္မႈမ်ားကို မသမာေသာ လုပ္ရပ္မ်ားျဖစ္သည့္ Credit Card Information မ်ား ၊ Bank Information မ်ားခိုးယူျခင္း၊ သူတပါး၏ Website မ်ားကုိ ၀င္ေရာက္ စီးနင္းသိမ္းပိုက္ျခင္း၊ အခေၾကးေငြ ရယူၿပီး သူတပါး၏ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာမွတ္တမ္းမ်ား၊ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ခိုးယူေပးျခင္း စသည့္လုပ္ရပ္ မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိသူမ်ား ဟု အၾကမ္းအားျဖင့္ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။

Grey Hat
Grey Hat မ်ားမွာမူ White Hat အျဖစ္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ Black Hat အျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း ရပ္တည္ျခင္းမရွိဘဲ ၄င္းတို႔ တတ္ကၽြမ္းထားသည့္ နည္းပညာကို အလ်ဥ္းသင့္သလို အသံုးခ်သူမ်ား ဟူ၍ ဆိုႏိုင္သည္။

*********************************************************************

၁။ (ခ) Hacker အဆင့္အတန္းမ်ား

Script Kiddies
Hacker ျဖစ္လိုေသာ လူငယ္မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ Hacking ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ နည္းပညာမ်ားကို ေလ့လာ သင္ယူျခင္းမရွိဘဲ၊ အျခား Hacker မ်ား ဖန္တီးထားသည့္ Tool မ်ားကို ရယူအသံုးခ်ေလ့ရွိသူမ်ား ျဖစ္သည္။ Hacking Tool မ်ားကို ကၽြမ္းက်င္စြာ အသံုးခ်တတ္ေသာ္လည္း ထို Tool မ်ား မည္သို႔ လုပ္ေဆာင္သည္ကို မသိရွိ၊ မေလ့လာဘဲ အသံုးခ်သူမ်ားသာျဖစ္သည္။

Intermediate Hacker
Computers Networks Programming ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ နည္းပညာရပ္မ်ားကုိ တတ္ေျမာက္ ေသာ္လည္း ၄င္းနည္းပညာရပ္မ်ားကို လက္ေတြ႔ အသံုးခ်ျခင္းမရွိဘဲ အျခားသူမ်ားေရးသားထားသည့္ Exploits ( Software မ်ား၏ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာအားနည္းခ်က္မ်ားကို အသံုးခ်ထိုးႏွက္ၿပီး Computer System ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေရးသားထားေသာ Code ) မ်ားကို အသံုးခ်ၿပီး တိုက္ခုိက္မႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္သူမ်ားျဖစ္သည္။

Elite Hacker
နည္းပညာၾကြယ္၀ေသာ Hacker မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ Hacking Tool မ်ား Exploit မ်ားကို ကိုယ္တိုင္ ေရးသားၿပီး အသံုးျပဳသူမ်ားျဖစ္သည္။ Computer System မ်ားအတြင္းသို႔ မည္သည့္ သဲလြန္စမွ် မက်န္ေစဘဲ ၀င္ေရာက္ႏိုင္စြမ္းရွိသူမ်ားျဖစ္သည္။

****************************************************************************

၁။ (ဂ) Hacker တစ္ဦးျဖစ္လာရန္

ေလ့လာသင္ယူလိုမႈႏွင့္ တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္မႈသည္ Hacker တစ္ဦးျဖစ္လာရန္ အတြက္ အေျခခံ အက်ဆံုးႏွင့္ အဓိက အက်ဆံုးေသာ လိုအပ္ခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။

**************************************************

၂။ Password အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

Computer System မ်ားႏွင့္ Web Based System မ်ား၊ Website မ်ားသည္ လံုျခံဳေရးႏွင့္ ပုဂၢလိကမွတ္တမ္း မ်ားကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ Password ကို အသံုးျပဳေလ့ရွိသည္။ သို႔ေသာ္လည္း Hacker မ်ားသည္ ယင္း Password ျဖင့္ ကာကြယ္မႈမ်ားကို ေက်ာ္လႊားၿပီး မသမာေသာ လုပ္ရပ္မ်ားလုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ က်ဴးေက်ာ္ျခင္းစသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင့္ေလ့ရွိၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ Hacker မ်ားသည္ Bank Information ဆိုင္ရာ အခ်က္ အလက္ မ်ားကို ခိုးယူျခင္း၊ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာအခ်က္အလက္မ်ားကို ခိုးယူၿပီး ျခိမ္းေျခာက္ျခင္းစသည့္လုပ္ရပ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ရန္အတြက္ E Mail Password၊ Computer Password စသည္တို႔ကို ပစ္မွတ္ထားကာခိုးယူေလ့ရွိသည္။

ေဖာ္ျပမည့္ Password ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားအား Password ႏွင့္ဆိုင္ေသာ ျခိမ္းေျခာက္မႈရန္မွ ကာကြယ္ႏိုင္ေစရန္အတြက္သာ ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး၊ အျခားေသာသူမ်ား၏ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ လြတ္လပ္မႈကို က်ဴးေက်ာ္ျခိမ္းေျခာက္ရန္အတြက္ အသံုးမျပဴေစလိုပါ။

Password ျဖင့္ ကာကြယ္မႈမ်ားကို ေက်ာ္လႊားျခင္း
Social Engineering

အျခားေသာသူမ်ား၏ Password ကိုရယူရန္အတြက္ နည္းလမ္းမ်ားစြာရွိသည့္အနက္မွ Social Engineering သည္ အေဟာင္းႏြမ္းဆံုး၊ အရုိးစင္းဆံုးျဖစ္ေသာ္လည္း အသံုး၀င္ဆံုးျဖစ္သည္။ Social Engineering Attack သည္ ယံုၾကည္မႈ၊ သတိကင္းမဲ့မႈ၊ လ်စ္လ်ဴရႈမႈမ်ားစသည့္ အားနည္းခ်က္မ်ားကို အသံုးခ်ကာတိုက္ခိုက္ထိုးႏွက္ျခင္း ပင္ ျဖစ္သည္။

မၾကာေသးမီကပင္ Twitter Website သည္ Social Engineering ကို အသံုးျပဳ၍ တိုက္ခိုက္က်ဴးေက်ာ္ျခင္းကိုခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ျပင္ ထိပ္တန္း Hacker ႀကီးျဖစ္ေသာ Kevin Micknick ပင္လွ်င္ Social Engineering Attack ျဖင့္ ထိုးႏွက္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။

ေအာက္တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ Social Engineering Attack ဆိုင္ရာ ဥပမာမ်ားမွာ Hacker မ်ား အသံုးျပဳေလ့ရွိသည့္ အနက္မွ အခ်ိဳ႕သာျဖစ္ၿပီး၊ ၄င္းတို႔သည္ ရုိးစင္းလြန္းလွသည္ဟု ယူဆရေသာ္လည္း ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ သူတို႔သည္ ဤနည္းမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ တိုက္ခိုက္ျခင္းကို ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရၿပီး၊ ၾကံဳေတြ႔ရဆဲႏွင့္ဆက္လက္ၾကံဳေတြ႕ရ ဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။

Shoulder Surfing Attack
Shoulder Surfing Attack ဆိုသည့္အတိုင္းပင္ အသံုးျပဳသူ ျဖည့္သြင္းလိုက္ေသာ Password ကို ေခ်ာင္းေျမာင္းၾကည့္ရႈၿပီး ရယူျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤတိုက္ခိုက္မႈကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ အေကာင္းဆံုးနည္းမွာ Password ျဖည့္သြင္းစဥ္တြင္ ပတ္၀န္းက်င္ကိုသတိထားၿပီးမွာသာ ျဖည့္သြင္းရန္ျဖစ္ၿပီး၊ ထိုသို႔ တိုက္ခိုက္ျခင္းခံခဲ့ရပါက အေကာင္းဆံုးေသာ တံု႔ျပန္မႈမွာ ေခ်ာင္းေျမာင္းၾကည့္ရႈသူ၏ ေမးရုိးအား ၀ိုက္လက္သီးျဖင့္ ျပင္းထန္စြာထိုးႏွက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

Guessing Attack
မ်ားေသာအားျဖင့္ အသံုးျပဳသူမ်ားသည္ Password ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ မိမိတို႔၏ ေမြးသကၠရာဇ္၊ မွတ္ပံုတင္အမွတ္၊ ရင္ေသြးငယ္မ်ား၏အမည္၊ တယ္လီဖုန္းနံပါတ္ စသည္တို႔ကိုသာ ေရြးခ်ယ္ေလ့ရွိသည္။ ဤသည္ကပင္ တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ အလြယ္ကူဆံုးေသာ၊ အားနည္းမႈအရွိဆံုး အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိေအာင္ ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္ဖန္တီးျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

Dictionary Attack
Dictionary Attack ဆိုသည္မွာ ေရြးခ်ယ္ေလ့ေရြးခ်ယ္ထရွိေသာ Password မ်ားပါ၀င္သည့္ Text File ပါ၀င္သည့္ Programme တစ္ခုကို အသံုးျပဳၿပီး၊ Password ကို သိမ္းဆည္းထားေသာ Database ႏွင့္ ထို Password File တြင္ပါ၀င္ေသာ Password မ်ားကို တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးကာ Password ကိုရယူျခင္းျဖစ္သည္။ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ေကာင္းမြန္ေသာ Password မ်ားကို တိုက္ခိုက္ရန္မွာ မလြယ္ကူလွေပ။

Dictionary Attack အတြက္ အသံုးျပဳေသာ Programme ေပါင္းမ်ားစြာရွိၿပီး၊ အခ်ိဳ႕ကိုအခမဲ့ရယူ သံုးစြဲႏိုင္သည္။

Brute Force Attacks
Brute Force Attack သည္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိေသာ Password ကို Letters မ်ား (abcdefghijklmno……)၊ Number မ်ား (0123…….)၊ Special Characters (@#%*^!”>,, …..) စသည္တို႔ကို တြဲဖက္ၿပီး ၄င္း Results မ်ားကို Password Database ႏွင့္တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးကာ Password ကို ရယူျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

credit to ညအလကၤာ




ေႏြမိုးေဆာင္း
 26.7.2011

အသက္အႏၱရာယ္ ကင္းကင္းနဲ႔ အရက္လံုး၀ျပတ္နည္း

အသက္အႏၱရာယ္ ကင္းကင္းနဲ႔ အရက္လံုး၀ျပတ္နည္း (အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရး အထူးေဆာင္းပါး)


    ေရာဂါ တစ္ခုခုေၾကာင့္ ဆရာ၀န္က ညႊန္ၾကားလို႔ ျဖစ္ေစ၊ မေကာင္းဘူးလို႔ မိမိကိုယ္တိုင္ ျမင္လာလို႔ ျဖစ္ေစ၊ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုလို႔ ျဖစ္ေစ အရက္ကို ျဖတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားျခင္းဟာ စနစ္မက်ရင္ အသက္အႏၱရာယ္ ရွိပါတယ္။ ဘယ္သူဘယ္၀ါျဖင့္ အရက္ျဖတ္လိုက္လို႔ ကြယ္လြန္သြားတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ခဏခဏ ၾကားေနရလို႔ စနစ္တက် အရက္ျဖတ္နည္းေလးကို မက္ဖန္ပရိသတ္မ်ားသို႔ တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

    အရက္ျဖတ္ရာမွာ နားလည္တတ္ကြ်မ္းတဲ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ျပီး လိုအပ္တဲ့ ကုသေစာင့္ေရွာက္မွဳေတြနဲ႔ အဆင့္ဆင့္ စနစ္တက် ျဖတ္ဖို႔ အရမ္းလိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ ေသႏိုင္ေလာက္တဲ့ အႏၱရာယ္ပါ ရွိတယ္ဆိုတာ စာဖတ္သူမ်ားလည္း ၾကားဖူး ျမင္ဖူးမွာပါ။ အရမ္းေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ဆိုးက်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အရက္ျဖတ္ပံုျဖတ္နည္း စနစ္က်ရင္ လံုး၀အသက္အႏၱရာယ္ မရွိပါ။

    အရက္ျဖတ္သူဟာ ေသာက္လာတဲ့ ကာလကလည္းၾကာခဲ့ျပီး ေန႔တိုင္းေသာက္ေနက် ျဖစ္တဲ့ လူမ်ိဳး၊ တစ္ေန႔လံုး ေသာက္ေနတဲ့ ပမာဏကလည္း မ်ားျပီး အစာလည္း သိပ္မစားတဲ့ လူမ်ိဳးဆိုရင္ ေသခ်ာေပါက္ကို အႏၱရာယ္ ရွိပါတယ္။ အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ သူဟာ သူ႔ရဲ့ စြမ္းအင္ပင္ရင္း (Energy Source) အျဖစ္ အရက္ကိုပဲ မွီခိုေနလို႔ အရက္ကို တိကနဲ ျဖတ္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ စြမ္းအင္လံုး၀ မရေတာ့ဘဲ ဆက္အသက္မရွင္ႏိုင္ေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အာရံုေၾကာပိုင္းဆိုင္ရာ ယိုယြင္းပ်က္စီးမွဳေတြ ေၾကာင့္ေရာေပါ့။
ဒီလိုမ်ိဳးမျဖစ္ရေလေအာင္ လံုေလာက္တဲ့ အခ်ိန္ယူျပီး မွ်ဥ္းျဖတ္သြားသင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စနစ္တက်အရက္ျဖတ္နည္း နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ့ ဆရာမ်ားကို ေမးျမန္းထားသမွ်ေတြ၊ ကြ်န္ေတာ္ ရွာေဖြစုေဆာင္းထား သမွ်ေတြ ထဲကေန အရက္ျဖတ္ဖို႔ အစီအစဥ္ ျပဳလုပ္ပံုနဲ႔ ေ၀ဒနာေတြ ေပၚလာရင္ ကုသတဲ့ ေဆးပညာဆိုင္ရာ နည္းလမ္းမ်ားကို စီစဥ္ေရးသား ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

(ဒီလို ေဆာင္းပါးေကာင္းတစ္ပုဒ္ကို ေရးသားျဖစ္ေအာင္ သူ႔မိတ္ေဆြအတြက္ စိတ္ပူပန္စြာ ေမးျမန္းခဲ့တဲ့ အင္တာနက္ဂ်ာနယ္က အယ္ဒီတာ ကိုေက်ာ္မ်ိဳးဦး ကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပလိုပါတယ္)

အဆင့္တစ္။ ။ အရက္ကို အႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ႔ တကယ္ျဖတ္ခ်င္ရင္ ပထမဆံုးလုပ္ရမွာက စိတ္ကို ႏိုင္ေအာင္ ပိုင္းျဖတ္ျပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖို႔ပါပဲ။ ဒီေနရာမွာ ဒီတိုင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်တာထက္ အရက္ေသာက္ျခင္း မေသာက္ျခင္းရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးေတြကို စာရြက္တစ္ရြက္ ေပၚမွာ ခ်ေရးျပီး စဥ္းစားေရတြက္ ၾကည့္ဖို႔ပါပဲ။

(၁) အခုလက္ရွိ အရက္ေသာက္ျခင္းကေန ငါရေနတဲ့ ေကာင္းက်ိဳးေတြက ဘာေတြလဲ။ (ဒါဟာ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီေကာင္းက်ိဳးေတြကို တျခားနည္းလမ္း တစ္ခုခုနဲ႔ ရေအာင္ယူႏိုင္ရင္ သင္အရက္ျပတ္သြားဖို႔ မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳမွာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ)

မ်ားေသာအားျဖင့္ လူအမ်ားစု ေတြးမိေလ့ရွိတဲ့ အေျဖေတြကေတာ့ အရက္ေသာက္ျခင္းဟာ စိတ္ေသာက ျပႆနာေတြကို ေမ့ေစတယ္၊ ေသာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေပ်ာ္စရာပဲ၊ ပင္ပန္းတာသက္သာတယ္ စသျဖင့္ အေျဖေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေကာင္းက်ိဳးေတြကို တျခားအသိဥာဏ္ပါတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႔လည္း ရႏိုင္တယ္ဆိုတာ ကိုယ့္စိတ္က လက္ခံလာေအာင္ ႏွလံုးသြင္းပါ။

(၂) မေကာင္းက်ိဳးေတြကေရာ ဘာေတြလဲ။ (ဒါကို အဓိက နက္နက္နဲနဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေတြးၾကည့္ပါ။ လူမွဳေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး၊ က်န္းမာေရး၊ အလုပ္၊ ဘ၀အေပၚ ေက်နပ္မွဳ၊ စိတ္ညစ္ရမွဳ စတာေတြအေပၚ ဘယ္လို သက္ေရာက္ေနသလဲ ဆိုတာ ေသခ်ာေတြးပါ။ စာရြက္ေပၚမွာ ခ်ေရးပါ)
ဥပမာ အေျဖေတြကေတာ့ လူမွဳဆက္ဆံေရးမွာ ထိခိုက္မွဳေတြ ရွိႏိုင္တယ္(ေသာက္ေဖာ္ေသာက္ဖက္ မဟုတ္သူေတြနဲ႔၊ မိသားစုနဲ႔ စသျဖင့္ေပါ့)၊ ျပႆနာကို ခဏေမ့ထားတာ ဆိုေပမယ့္ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ က်န္တဲ့ အခ်ိန္ကို ေလ်ာ့နည္းသြားေစတယ္၊ တစ္ခါတစ္ေလ အရက္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ ေနရာေဒသ အေျခအေနအခ်ိန္အခါ မေရြးဘဲ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ ေျပာခ်င္ရာေျပာတတ္တဲ့ အက်င့္ေၾကာင့္ ကိုယ္တိုင္ေရာ ပတ္သက္သူေတြပါ အရွက္ရတတ္တယ္၊ အရက္အလြန္အကြ်ံ ေန႔စဥ္ေသာက္သူဟာ တစ္ေန႔ေန႔မွာ အသည္းေျခာက္ျပီး ေသဖို႔ ေတာ္ေတာ္နီးစပ္တယ္ စတဲ့ အေျဖေတြ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။
(ဒီေဆာင္းပါးဟာ အရက္ျဖတ္ခ်င္သူေတြ အတြက္ ျဖတ္နည္းကိုသာ အဓိက ေဖာ္ျပေပးခ်င္တာမို႔ အရက္ေသာက္ရင္ ျဖစ္ရတဲ့ အသည္းေရာဂါမ်ား အပါအ၀င္ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုေတာ့ ေရတြက္ျပမေနေတာ့ပါဘူး)

(၃) မေသာက္ျခင္းရဲ့ ေကာင္းက်ိဳးေတြက ဘာေတြလဲ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ အရက္ျဖတ္ျပီးသြားရင္ သင္ရဲ့ က်န္းမာေရးဟာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေကာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာပါ တိုးတက္မွဳေတြ ရွိလာမွာ ပါပဲ။ ဒါဆို မိသားစုတြင္းေရး အပါအ၀င္ လူမွဳေရးေတြလဲ ေကာင္းလာပါလိမ့္မယ္။ ကာယဥာဏအားနဲ႔ အခ်ိန္ဆိုတဲ့ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္တဲ့ အရင္းအႏွီး ႏွစ္ခုလည္း ပိုရလာမွာျဖစ္လို႔ အလုပ္မွာလည္း ေအာင္ျမင္မွဳ ပိုရလာမွာ အေသခ်ာပါပဲ။
(၄) မေသာက္ျခင္းရဲ့ မေကာင္းက်ိဳးေတြကေကာ ဘာေတြ ျဖစ္ႏိုင္မလဲ။

ေသာကဖိစီးမွဳကေန လတ္တေလာ ထြက္ေပါက္ရွာ ေျပးေရွာင္လို႔ မရေတာ့ဘူးေပါ့။ (မရေတာ့ေကာ ဘာျဖစ္လဲ။ ပုန္းေရွာင္ျခင္းဟာ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္း မဟုတ္မွန္း သင့္အသိဥာဏ္က သိေနတာပဲ)
ေသာက္ေဖာ္ေသာက္ဖက္ ေဘာ္ဒါေတြနဲ႔ အကန္႔ေတြ ပ်က္သြားႏိုင္တယ္။ (ဒီကိစၥကေတာ့ နည္းနည္း စဥ္းစားရမယ္။ တကယ္အေရးပါတဲ့ မကင္းရာမကင္းေၾကာင္း အထက္လူၾကီးေတြ စတဲ့သူေတြနဲ႔ေတာ့ မိတ္ပ်က္လို႔ မျဖစ္ဘူးေလ။ ဒါေပမယ့္ သင္ဥာဏ္ရွိရမွာေပါ့။ မေသာက္မျဖစ္ ေသာက္ရမယ့္ အေနအထားမွာ အနည္းဆံုးပဲ ေသာက္မယ္၊ ေန႔စဥ္စြဲမေသာက္ဘူးဆိုရင္ အရက္စြဲေနသူ မျဖစ္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါဆို အထက္ကဆိုးက်ိဳးေတြ ေ၀းမွာပါ။ အဓိက ကေတာ့ မိုးလင္းတာနဲ႔ အရက္နဲ႔ မ်က္ႏွာသစ္ရမွ ေနသာထိုင္သာရွိတဲ့ အရက္စြဲေနသူ မျဖစ္ရင္ အထက္မွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြ နည္းႏိုင္သမွ် နည္းမွာပါ)

အထက္ပါ အမွတ္စဥ္ (၁) (၂) (၃) (၄) မွာ ေရးခ်ခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြကို ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳး အျပန္အလွန္ တြက္ခ်က္ သံုးသပ္ျပီး သင္အရက္ျဖတ္ဖို႔ တကယ္ထိုက္တန္ေၾကာင္း ေက်နပ္စြာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါ။

အဆင့္ႏွစ္။ ။ အရက္ျပတ္မယ့္ အခ်ိန္ကို အတိအက် ရည္မွန္းျပီး တကယ္ စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ပါ။ ေသခ်ာစာရြက္ေပၚမွာ ခ်ေရးသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြ ပါတဲ့ ေဖာင္ေလးေတြ အရက္ျဖတ္တဲ့ ေဆးရံုေဆးခန္းေတြမွာ သံုးၾကပါတယ္။ တကယ္စည္းစနစ္က်ျပီး တကယ္ထိေရာက္တဲ့ စာရြက္ကေလး ျဖစ္ပါတယ္။ (မူရင္းစာသားမ်ားကိုလည္း ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္)
Plan to stop using alcohol

You can complete the highlighted fields on this form online and then print the form for easy reference. Only text that is visible on the form is printed; scrolled text will not print. Any text you enter into these fields will be cleared when you close the form; you cannot save it.

My plan to stop drinking alcohol


1. I will stop drinking any alcohol on:

2. I have written down my reasons for not drinking and placed the list:

3. I have discussed my plan with my family and asked for their support. They will support me by:

4. When offered a drink, I will say:

5. When I am tempted to drink alcohol, I will:

6. I will write in my diary (specify how often):

7. Other things that I plan to do to prevent myself from drinking (such as attending a support group) include:

8. I will evaluate my progress on:

9. I will reward my accomplishments by:

အဲဒီေဖာင္ေလးကို ဘာသာျပန္ေပးရရင္………
အရက္ျဖတ္ရန္ အစီအစဥ္


1. ငါ ဘယ္ေန႔၊ ဘယ္လ မွာ အရက္လံုး၀ ျပတ္ေနေစရမယ္။ (ျဖစ္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ ရက္စြဲအကြာအေ၀းတစ္ခုကို ခ်ေရးပါ။ မနီးလြန္း မေ၀းလြန္းပါေစနဲ႔။ တစ္လအတြင္းဆို သင့္ေတာ္ပါတယ္)

2. ငါ့ရဲ့ အရက္ျဖတ္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား (နံပတ္စဥ္တပ္ျပီး စာရင္းလုပ္ပါ)

3. ငါ့ရဲ့အစီအစဥ္ကို မိသားစုကို ေျပာျပျပီး သူတို႔ဆီက အကူအညီေတာင္းရမယ္။ သူတို႔လည္း ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္စြာနဲ႔ ကူညီၾကမွာပဲ။ (ကူညီၾကမယ့္ နည္းလမ္းေတြကို ခ်ေရးပါ)

4. အရက္ေသာက္ဖို႔ လာေခၚတဲ့သူ၊ တိုက္တဲ့သူ ေပၚလာရင္ ငါေျပာမယ့္ စကား……………..

5. အရက္ ျပန္ေသာက္ဖို႔ ၾကိဳးစားမိရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေျပာမယ့္စကား…………….

6. တစ္ေန႔တစ္ေန႔ ေလွ်ာ့ေသာက္ျဖစ္တဲ့ ပမာဏေတြ၊ မေသာက္ဘဲ ေနႏိုင္တဲ့ အေနအထားေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဒိုင္ယာရီ ေရးရန္………..

7. ေသာက္ေနက် အခ်ိန္မွာ မေသာက္ျဖစ္ေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ထိန္းမယ့္ အစီအစဥ္ေတြ……… (ဥပမာ အရက္ျဖတ္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ဒါမွမဟုတ္ ေဆးရံုမွာပဲ ေနမလား စသျဖင့္)

8. ကိုယ့္ရဲ့ တိုးတက္မွဳကို ဘယ္လို ျပန္လည္သံုးသပ္မလဲ (ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိႏိုင္မယ့္ နည္းကို ေရးပါ)

9. ဒီကိစၥေအာင္ျမင္သြားရင္ ငါ့ကိုယ္ငါ ဘယ္လို ဂုဏ္ျပဳ ဆုခ်မလဲ…………..

စတဲ့ အခ်က္ေတြကို အရက္ျဖတ္ခ်င္တဲ့သူကို ေသခ်ာ စဥ္းစားျပီး ျဖည့္စြက္ေစပါတယ္။ ဒီလို အစီအစဥ္ အေသးစိတ္ ဆြဲလိုက္ေတာ့ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ေတြက တိက်ျပီး လြယ္ကူနည္းပါးသြား ေစပါတယ္။
ျပီးေတာ့ ေလွ်ာ့ေသာက္မယ့္ အစီအစဥ္ကို အခုလို အတိအက် ခ်မွတ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။

“တစ္ေန႔ကို ပမာဏအားျဖင့္ ဘယ္ေလာက္နည္းနည္းစီ ေလွ်ာ့ခ်သြားမယ္၊ အၾကိမ္အားျဖင့္လည္း ဘယ္ေလာက္ေလွ်ာ့ခ်မယ္၊ တစ္ပတ္မွာ ဘယ္ႏွရက္ထက္ မပိုေစရဘူး………. စသျဖင့္ကေန တျဖည္းျဖည္း ဆက္လက္ျပီး ေလွ်ာ့ခ်သြားႏိုင္ရမယ္”

“ဘယ္ႏွပတ္ၾကာရင္ ငါဟာ တစ္ပတ္မွာ ဘယ္ႏွရက္၊ ဘယ္ႏွပက္ပဲ ေသာက္တဲ့သူ ျဖစ္ေစရမယ္” စသျဖင့္ တိတိက်က် ေသေသခ်ာခ်ာ ခ်မွတ္ရပါမယ္။

• လုပ္ငန္းစတဲ့ အေနနဲ႔ သင့္အိမ္နဲ႔ ရံုးခန္း စတဲ့ သင္ေနေနက် ေနရာေတြမွာ ရွိတဲ့ အရက္ေတြ အပါအ၀င္ အရက္ေသာက္ျခင္းနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းေတြကို ဖယ္ရွား ပစ္ပါ။

• သင့္ရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ အစီအစဥ္ကို လူသိရွင္ၾကား ေၾကျငာပါ။ မိသားစု၀င္ေတြ၊ မိတ္ေဆြေတြ၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ အားလံုးပါပါေစ။ (ဒီအထဲမွာ သင္ေလးစားေၾကာက္ရြံ႕ရတဲ့ အထက္လူၾကီး စတာေတြ ပါရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္) သင့္ရဲ့ အစီအစဥ္ကို အေထာက္အကူ ျပဳေပးဖို႔ေျပာပါ။ သင့္ေရွ႕မွာ သူတို႔ ေသာက္မျပဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ သင့္ကို မေခၚဖို႔ စည္းရံုးပါ။

• သင့္ရဲ့ နည္းနည္းေလွ်ာ့ထားတဲ့ ေရခ်ိန္အသစ္ကို သင္ရေအာင္ထိန္းပါ။ အရက္ေသစာ တည္ခင္းဧည့္ခံတဲ့ ပြဲမ်ိဳးကို တတ္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္တာ ဒါမွမဟုတ္ လူမွဳေရးအတြက္ မျဖစ္မေန အနည္းဆံုးပဲ ေသာက္တာမ်ိဳး လုပ္ပါ။

• သင့္အစီအစဥ္ကို ဖ်က္တဲ့ စကားေတြကို နားမေယာင္ပါနဲ႔။ သင့္အတြက္ တကယ္ျဖစ္သင့္လို႔ လိုအပ္လို႔ ေသခ်ာတြက္ဆျပီးမွ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ သံႏၷိဌာန္ ခ်ထားတာကို မပ်က္ပါေစန႔ဲ။ ဒီလိုလူေတြနဲ႔ ခဏေတာ့ ေ၀းေ၀းသာ ေနလိုက္ပါ။

• အရင္တုန္းက အရက္ျဖတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ဖူးတာ ရွိရင္ ဘာလို႔မေအာင္ျမင္ခဲ့သလဲ ဆိုတာ ျပန္ေတြးပါ၊ သင္ခန္းစာယူပါ၊ အဲဒီလို ျပန္မၾကံဳရေအာင္ ေရွာင္ပါ။

ငါတကယ္ အရက္ျဖတ္ႏိုင္ပါ့မလား ???
ဒီလို သံသယ ၀င္လာျပီး ယံုၾကည္မွဳေတြ မေလ်ာ့ပါးပါေစနဲ႔။ သင္အရက္ လံုး၀ျပတ္သြားဖို႕ လိုအပ္တဲ့ အခ်ိန္ဟာ သင္ရဲ့ အရက္ေသာက္သံုးခဲ့ျခင္းရဲ့ မ်ားျပားမွဳ ျပင္းထန္မွဳ နဲ႔ တိုက္ရိုက္ အခ်ိဳးက် ေနတာမို႔ မေလာပါနဲ႔။ စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ စနစ္တက် ျဖတ္မွ ရမွာပါ။
အရက္ေသာက္သံုးမွဳကို ေလွ်ာ့ခ်ရမယ့္ စနစ္တက် အစီအစဥ္ေလးမ်ားကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

• သင္ေန႔စဥ္ ေလွ်ာ့ခ် ေသာက္သံုးသြားမယ့္ ပမာဏကို သင္ စ သတ္မွတ္ပါ။ အရက္စျဖတ္မယ္ ဆိုတဲ့ လူတစ္ေယာက္ဟာ အမ်ိဳးသားဆိုရင္ တစ္ေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ တစ္ေန႔ ၁ ၾကိမ္ထက္ လံုး၀ ပို မေသာက္သင့္ပါဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ သင့္ရဲ့ ပက္ခ်ိန္ကန္႔သတ္ခ်က္ကို စာရြက္ တစ္ရြက္ေပၚမွာ ေရးထားျပီး ထမင္းစားခန္းတို႔ ေရခဲေသတၱာတို႔မွာ သင့္အတြက္ ျမင္သာထင္သာ ေနရာေတြမွာ ကပ္ထားသင့္ပါတယ္။

• ဒိုင္ယာရီဆန္ဆန္ မွတ္တမ္းတစ္ခု ထားသင့္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ သင္ဘယ္ေန႔က အရက္စျဖတ္တယ္၊ အဲတုန္းက တစ္ေန႔ ဘယ္ေလာက္ေသာက္တယ္၊ ဒီေန႔ေတာ့ ဘယ္ေလာက္ကို ေလ်ာ့က်သြားျပီ၊ ေသာက္တဲ့ အၾကိမ္အေရအတြက္ကလဲ အရင္က တစ္ပတ္ကို ဘယ္ႏွရက္၊ အခုဘယ္ႏွရက္ပဲ ရွိေတာ့တယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ မွတ္သားသင့္ပါတယ္။ ဒါလုပ္ရတာ အလုပ္ရွဳပ္တယ္ ထင္ရေပမယ့္ သင့္ရဲ့ လြယ္ကူစြာ အရက္ျပတ္ေရးမွာ ၾကီးစြာေသာ အေထာက္အကူေပးပါတယ္။

• ေသာက္စရာ ပစၥည္းေတြကို ခါတိုင္းလို အလြယ္တကူ ေနရာေတြမွာ မထားပါနဲ႔။ ခဲရာခဲဆစ္ အျပင္ထြက္ေသာက္ရတာမ်ိဳး၊ ၀ယ္ေသာက္ရတာမ်ိဳး ျဖစ္ေအာင္ အရက္ အျမည္း စတာေတြကို အိမ္မွာ အဆင္သင့္ သိုမွီးထားတာမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႔။

• ေသာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ခါတိုင္းထက္ ျဖည္းညင္းစြာ ေသာက္ပါ။ တစ္ၾကိမ္နဲ႔ တစ္ၾကိမ္ အနည္းဆံုး နာရီနဲ႔ခ်ီျခားပါ။ ဆိုဒါေရာပါ။ ေရေရာပါ။ သဘာ၀ သစ္သီးရည္ ေရာႏိုင္ရင္ သင့္က်န္းမာေရး အတြက္ ေတာ္ေတာ္ ေကာင္းပါတယ္။ အစာမရွိဘဲ လံုး၀ မေသာက္ပါနဲ႔။ ေသာက္ရင္ အျမည္းပါပါေစ။ အာဟာရျပည့္ေအာင္ အျမဲစားေပးပါ။

• အနားယူတဲ့ ေန႔ထားပါ။ အရင္ဆံုး တစ္ပတ္ကို တစ္ရက္ (သို႔) ႏွစ္ရက္ လံုး၀ (လံုး၀) မေသာက္တဲ့ရက္ သတ္မွတ္ပါ။ (စိတ္ရွည္ အခ်ိန္ယူရမယ္ဆိုတာ လံုး၀မေမ့ပါနဲ႔) တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေလး ငါး ရက္ေလာက္ ရလာျပီဆိုရင္ တစ္ပတ္တိတိ ရေအာင္ ေနၾကည့္ပါ။ သင့္ရဲ့ အရက္ကို သင့္ရဲ့ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အင္အားေတြက ဘယ္ေလာက္တြန္းလွန္ႏိုင္မလဲ ေစာင့္ၾကည့္ပါ။ တစ္ခါေအာင္ျမင္သြားျပီ ဆိုတာနဲ႔ သင္ဟာ ပိုမို ေနသာထိုင္သာ ရွိလာျပီး အရက္လံုး၀ျပတ္ဖို႔ ေသခ်ာသြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

• ဒီေနရာမွာ အေကာင္းဆံုး အကူအညီကို ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ဆရာ၀န္ေတြဆီက ရယူဖို႔လည္း လိုအပ္လွပါတယ္။ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။ အရက္နာက်တဲ့ ေ၀ဒနာေတြအတြက္ ဆရာ၀န္ရဲ့ ကုသမွဳ မျဖစ္မေန လိုအပ္လွပါတယ္။ ဒီလို မဟုတ္ရင္ သင့္အတြက္ အႏၱရာယ္ ရွိပါတယ္။

အဆင့္သံုး။ ။ေဆး၀ါးကုသမွဳ အကူအညီမ်ား

1. အရက္ ပံုမွန္ေသာက္သူအားလံုးဟာ Vitamin B1 ခ်ိဳ႕တဲ့မွဳ ေသခ်ာေပါက္ ရွိေနႏိုင္တာမို႔ အားေဆးတစ္ခုခု မွီ၀ဲေပးသင့္ပါတယ္။ ဘယ္လိုမွ မတတ္ႏိုင္ရင္ေတာင္ ဘားပလက္ေဆးျပားေလာက္ေတာ့ ေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။ multivitamin အားေဆးေကာင္းေကာင္း တစ္ခုခု ပံုမွန္ေသာက္သင့္ပါတယ္။

2. ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။

3. စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားေပးမွဳ လိုအပ္ပါတယ္။ (ပတ္သက္သူမ်ား၊ မိသားစု၀င္မ်ား စသည္)

4. ဒီအခ်ိန္မွာ အရက္နာက်ျခင္းရဲ့ ဆိုးက်ိဳး (သို႔) အရက္ျဖတ္လိုက္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အေနနဲ႔ ေဒါသအရမ္းထြက္ခ်င္ေနျခင္း၊ ေသာကေတြမ်ားေနျခင္း၊ ဂနာမျငိမ္ျခင္း၊ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းေတြ ခံစားရႏိုင္လို႔ ေဆးရံုေဆးခန္းတစ္ခုခုမွာ သြားေရာက္ ျဖတ္သင့္ပါတယ္။ အရမ္းဆိုးရင္ တက္တာေတာင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေခြ်းေတြျပန္၊ လက္ေတြတုန္ျပီး ရင္တုန္ ေဒါသထြက္စိတ္ရွဳပ္ျခင္းေတြ အတြက္ ေဆးကုသမွဳ (Medical Treatment) မျဖစ္မေန ယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

5. အရက္နာက်တာကို ေဆးအေနနဲ႔ ဒိုင္ရာဇီပင္ (Diazepam) ၁၀-၂၀ မီလီဂရမ္ကို ေ၀ဒနာေတြ ျပင္းထန္မွဳ အေပၚ မူတည္ျပီး တစ္ပတ္ေလာက္ မီွ၀ဲရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္ဆီမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ထိုးေပးပါလိမ့္မယ္။ ဒီေဆးက ဆရာ၀န္လက္မွတ္နဲ႔ပဲ ၀ယ္ရတဲ့ ေဆးမို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး အေနနဲ႔ ကေယာင္ကတမ္းေတြ ျဖစ္လာရင္ Haloperidol ထိုးေပးဖို႔ လိုသလို တျခားလိုအပ္တဲ့ ေထာက္ပံ့ကုသမွဳ (Supportive Treatment) လိုရင္လည္း ဆရာ၀န္မွပဲ လုပ္ေပးတတ္မွာပါ။

6. ဒိုင္ရာဇီပင္ မရႏိုင္လို႔ ရွိရင္ Chlomethizole သို႔မဟုတ္ Chorodiazepoxide စတဲ့ေဆးေတြကို အစားထိုးႏိုင္ပါတယ္။ Chorodiazepoxide ကို အရက္နာက် သူေတြမွာ ေပးတဲ့ ပမာဏကေတာ့ အၾကမ္းဖ်ဥ္း 25-100 mg ၆ နာရီျခား ျဖစ္ျပီး ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔သာ ေသာက္ပါ။

7. အရက္ျဖတ္တဲ့ေဆးလို႔ အရပ္ထဲမွာေခၚတဲ့ Disulfram ကို တစ္ရက္ကို 125-250 mg ၆လေသာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဆင့္အားလံုး စနစ္တက် လုပ္ရင္ အသက္အႏၱရာယ္ ကင္းကင္းရွင္းရွင္း နဲ႔ အရက္ရဲ့ ေက်းကြ်န္ဘ၀ကေန သင္ဟာ ေသခ်ာေပါက္ လြတ္ေျမာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။



ေႏြမိုးေဆာင္း
26.7.2011